Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu - besyo@gelisim.edu.tr

Egzersiz ve Spor Bilimleri








 Fiziksel Aktivitenin Bipolar Bozukluk Üzerindeki Olumlu Etkileri


Dünya spor alanının bir parçası olan herkese hitap etmeyi hedefleyen ve birçok ülkedeki araştırmacı yazarların spor ve gelişim alanındaki farklı paydaşlar arasında ve içindeki ortaklıkları teşvik etmek için katkıda bulunduğu sportanddev.org platformu mayıs ayında oldukça dikkat çekici bir konu hakkında bir makale yayımladı.




Yayımlanan makalede, dünya çapında birçok ülke de mayıs ayının “Ruh Sağlığı Farkındalık Ayı” olarak olan bilinmesine itafen, bipolar bozukluğun fiziksel aktivitelerden ne derece olumlu etki gördüğünü ve aynı zamanda  fiziksel aktivitenin bipolar bozukluk gibi daha ciddi hastalıkların semptomlarını yönetmede sahip olabileceği olumlu etkiye dikkat çekti.

Bipolar bozukluk nedir?

Kişinin ruh halinde çarpıcı değişikliklere yol açan yükselme ve alçalma dönemleri, depresif ve manik ‘ataklar’ olarak tanımlanmaktadır. Bazı kişiler depresyona ya da maniye daha yatkın olurken bazı kişilerde belirtiler, iki uç duygu durum arasında gidip gelme (karma epizot) şeklinde olabilmektedir. Toplumda her 100 kişiden % 1-2’sinde görülen bipolar bozukluk, sıklıkla genç erişkenlikte 15-35 yaş aralığında ortaya çıkan, kadın ve erkekte eşit olarak görülen bir rahatsızlıktır.

Fiziksel aktivite bipolara nasıl yardımcı olabilir?

Fiziksel aktivite bipolar bozukluk için bir tedavi olmasa da, depresyonu önleme ve kaygıyı azaltma konusunda umut verici bir geçmişe sahiptir ve bipolar bozukluğu olan kişilerde bazı semptomları hafifletmek veya yönetmek için bir fırsat sunar .
  • Endorfin salınımı: Fiziksel aktivite ve egzersiz, dopamin ve serotonin gibi iyi ruh hali ile ilişkili diğer kimyasallarla birlikte beyindeki endorfin üretimini uyarır. Bu endorfin salınımı ruh halini yükseltir. Ek olarak, depresyondan muzdarip olanlar arasında yaygın olarak yüksek seviyelerde bulunan bir stres hormonu olan kortizol seviyelerinin düzenlenmesine yardımcı olabilir.
  • Nörogenez: Egzersiz ve nörogenez arasında bir bağlantı olduğu teorisi ile birlikte egzersizin bipolar bozukluk ve sinir hücrelerini olumlu yönde etkileyerek beyin sağlığı üzerinde de olumlu etkisi olduğu bildirilmiştir.
  • Bir çıkış noktası sağlamak: Zevk veren davranışlara aşırı bağlılık ile adlandırılmış olan hipomani hastalığına sahip bir birey için aşırı egzersiz yapmak endişe verici olsa da, iyi yönetilirse, alkol ve madde kötüye kullanımı dahil olmak üzere daha zararlı bağımlılıklara karşı uygun bir alternatif olacaktır.
Bipolar bozukluğun yanı sıra diğer birçok ruhsal sıkıntıya da fiziksel aktivitenin olumlu etkisi bulunmaktadır. İngiltere'nin spor ve fiziksel aktivite hakkında insanları aktif kılmayı hedef edinmiş kuruluşlarından biri olan Sport England'a ait bir araştırmaya göre, fiziksel aktiviteye katılımın ruh hali üzerinde olumlu bir etkisinin yanı sıra kişinin duyduğu mevcut stres ve kaygısını azalttığı, benlik saygısını arttırdığı ve depresyonun başlamasında bir engel teşkil ettiğini rapor edilmiştir. Ayrıca İsveç Sağlık Bakanlığının toplum için bastırdığı “Start Active, Stay Active” isimli dergide yayımlanan bir çalışmaya göre, günlük olarak fiziksel aktivitelere katılan yetişkinlerin yaklaşık % 20-30 daha düşük depresyona girme riski taşıdıklarını belirtmişlerdir.